Recensie
Jaap-Harm de Jong bespreekt deze zomer negen films uit populaire Europese vakantielanden. Vandaag: 7. Kogustaki Mucize (Turkije).
Toegegeven, Turkije is maar voor een heel klein deel Europees, maar wel een populair vakantieland voor veel Nederlanders. Daarbij toont 7. Kogustaki Mucize prachtige beelden van het land en vertelt het een hartverscheurend mooi verhaal over een vader en een dochter. Die vader heet Memo en zijn dochter Ova. Samen met een oude oma wonen ze in een heuvelachtig landschap, waar Memo de schapen hoedt. De moeder van Ova leeft niet meer. Het leven dat ze leiden, is klein en overzichtelijk. Dat is maar goed ook, want Memo heeft een verstandelijke beperking. Hij houdt zielsveel van zijn dochter (en zij van hem), maar de kinderen op Ova’s school voelen al haarfijn aan dat er iets niet klopt. Idioot roepen ze naar hem, als hij Ova op komt halen.
Memo moet noodgedwongen zijn horizon gaan verbreden als hij wordt beschuldigd van moord. Voor Ova had Memo een Heidi-tas willen kopen. Net voor zijn neus wordt deze echter aangeschaft door een hooggeplaatste militair. Deze luitenant-kolonel Aydin geeft de tas aan zijn eigen dochter.
Als Memo tijdens het hoeden van zijn schapen dat meisje in de heuvels tegenkomt, raken ze verwikkeld in een spel. Zij lokt hem met haar tas, hij volgt haar richting de rotsen aan de kust. Overmoedig als ze is, loopt ze steeds verder en stort, ondanks waarschuwingen van Memo, in de zee.
Als Memo wordt gevonden met het meisje in zijn armen, is zijn doodvonnis getekend.
Als Memo wordt gevonden met het meisje in zijn armen in de branding, is zijn doodvonnis getekend. Ondanks dat hij onschuldig pleit, wordt Memo opgesloten. En luitenant-kolonel Aydin zoekt niet naar troost, maar naar wraak. Of Memo daadwerkelijk schuldig is, doet er niet toe: hij is de ideale zondebok.
in hun hart
In de gevangenis is Memo uiterst kwetsbaar. Hij voelt de ongeschreven wetten niet aan en zijn medegevangenen pakken hem ook nog eens hard aan omdat ze gehoord hebben dat Memo een kind vermoord heeft.
Wat er dan gebeurt, is enerzijds mierzoet en anderzijds zeer aangrijpend. De titel van de film betekent zoveel als ‘het wonder van cel 7’. In die cel woont Memo met een tiental andere gevangenen. Dat lijkt meer op een kampgebouw dan wat wij in Nederland kennen als gevangenis. Denk aan stapelbedden, een lange tafel waaraan gegeten wordt en een keukentje om in te koken. Van hogerhand – luitenant-kolonel Aydin laat hier zijn invloed gelden – wordt de gevangenen opgelegd minder hardhandig met Memo om te gaan. Het is de bedoeling dat hij een openbare executie ondergaat. De mannen krijgen Memo nu te zien voor wie hij werkelijk is. Een zachte vader met een uiterst laag IQ die in alles uitstraalt dat hij geen moordenaar is. Langzaam maar zeker sluiten ze Memo in hun hart en doen ze er alles aan een keer in zijn lot te brengen.
Wat 7. Kogustaki Mucize zo’n fijne film maakt om naar te kijken, is het sterke spel van hoofdrolspeler Aras Bulut Iynemli. De Memo die hij neerzet is zo ontwapenend dat je hem gelijk in je hart sluit. Daarnaast neemt het verhaal steeds een wending waardoor je verrast wordt. En bovenal is het de hoopvolle boodschap die de boventoon voert. Er is een hoop duisternis in het leven van Memo en Ova, maar juist daardoor schijnen de lichtstraaltjes die zichtbaar worden extra helder.
Christusfiguur
Is het realistisch hoe harde criminelen door Memo’s aanwezigheid verzachten? Misschien niet, maar soms heeft een mens het nodig dwars tegen alle verwachtingen in zich vast te klampen aan de hoop dat een betere wereld mogelijk is. Die hoop wordt nog eens extra aangewakkerd voor wie in Memo een Christusfiguur ziet. Hier zien we de onschuld in eigen persoon.
Dat roept reactie op. Of men kan die onschuld niet in de ogen kijken en het leidt tot een onvermijdelijke verharding of die onschuld lijkt zo volkomen misplaatst dat men zich erdoor laat overmannen. Beide reacties toont 7. Kogustaki Mucize en doet dat overtuigend. En dan moet het ware Christusmotief in de film nog komen. Wie wil ervaren hoe dat eruitziet, moet zelf maar gaan kijken.
Wonderlijk is het wel. Door corona niet op vakantie kunnen, thuis op de bank Netflix aanzetten en dan het evangelie in een notendop voorgeschoteld krijgen in een verhaal dat een wonderlijke vrijheid viert. ■
7. Kogustaki Mucize
Regie: Mehmet Ada Öztekin. Met: Aras Bulut Iynemli, Nisa Sofiya Aksongur, e.a.
132 minuten. Kijkwijzer: vanaf 12 jaar. Te zien via Netflix.
